Nieuws

[Voeding] De basisprincipes deel 1: Energie en voedingsstoffen


De basisprincipes van voeding deel 1: Energie en voedingsstoffen

Dit artikel zal het begin zijn van een reeks waarin de basisprincipes van voeding worden uitgelegd. Wil je echt bewust met voeding bezig zijn is dit essentiële informatie.

Voedingsstoffen zijn alle stoffen, uit voeding, die essentieel zijn voor groei/instandhouding van het lichaam. Ons dagelijks eten bestaat uit een groot aantal voedingsmiddelen waaronder brood, vlees, vis, groenten, melk etc. In al deze producten zijn verschillende voedingsstoffen aanwezig.

Deze stoffen worden voedingstoffen of nutriënten genoemd. De nutriënten worden vervolgens weer onderverdeeld in de macro- en micronutriënten. Macronutriënten zijn stoffen waar je relatief ‘veel’ van inneemt. Hiervan neem je meerdere grammen per dag zoals koolhydraten, vetten, eiwitten en eventueel alcohol. Van de micronutriënten consumeer je dagelijks minder dan één gram. Tot deze groep behoren vitamines, mineralen en spoorelementen.

De energiewaarde van voedingsmiddelen wordt officieel uitgedrukt in kilojoules (KJ), men drukt echter de energetische waarde van voedingsmiddelen vaker uit in calorieën (de ‘oude’ maateenheid) waar een calorie eigenlijk staat voor 1 kilocalorie.

1 Kcal komt overeen met 4,184 kilojoules (KJ)

Wees je bewust van het volgende: Wanneer men over calorieën praat wordt er eigenlijk kilocalorieën (kcal) bedoelt. Dit negeren we, omdat we anders met veel te grote getallen moeten werken/rekenen. 100 kilocalorieën zijn eigenlijk 100.000 calorieën, maar zoals je je wel kan voorstellen praat je dan snel over miljoenen en zelfs miljarden calorieën en dat is onhandig.

Een overzicht van de verschillende voedingstoffen :

Macronutriënten

  • Koolhydraten
  • Vetten
  • Eiwitten
  • Alcohol

Micronutriënten

  • Vitamines
  • Mineralen en spoorelementen

Voedingsvezel (hoort eigenlijk bij geen van beide)


Macronutriënten

Koolhydraten

rijst aardappelen pasta brood

Koolhydraten zijn de eerste aangewezen bron van energie. Ze bestaan uit zetmeel en suikers en zijn om vele redenen noodzakelijk.

1 gram koolhydraten levert 4 kcal.

Voorbeelden van koolhydraatrijke producten zijn: aardappelen, rijst, pasta, brood, muesli en havermout.

Eiwitten

eiwitten

Eiwitten zijn belangrijk om spieren te onderhouden/opbouwen, naast allerlei andere noodzakelijke lichaamsprocessen.

Over het algemeen dienen eiwitten niet als energieleveranciers. Enkel in noodsituaties, voornamelijk wanneer er dringend energie nodig is en er niet genoeg energie door koolhydraten/vetten kan worden geleverd, zullen eiwitten worden omgezet in energie.

1 gram eiwit levert 4 kcal.

Voorbeelden van eiwitrijke producten zijn: vlees, vis, gevogelte, zuivel, eieren, sojaproducten.

Vetten

vetten

Vetten zijn onmisbaar voor bepaalde lichaamsfuncties en zorgen tevens voor opname van vitamines die alleen in vet oplosbaar zijn. Vetten hebben ten onrechte een zeer negatieve naam gekregen in onze maatschappij, dit komt vooral door het enorme aanbod aan verzadigd vet en transvet. Vetten zijn echter onmisbaar en een goed voedingsschema bevat dan ook zeker voldoende vetten.

Ook dienen vetten als energieleveranciers.

1 gram vet levert 9 kcal.

Voorbeelden van producten rijk aan (on)verzadigde vetten zijn: vette vis, noten, allerlei soorten olie, pindakaas.

Alcohol

alcohol

Hoewel alcohol officieel onder macronutriënten vallen, het levert immers calorieën, gaan we hier verder niet op in. Het heeft namelijk minder toegevoegde waarde dan de overige macronutriënten (eiwitten, vetten en koolhydraten).

1 gram alcohol levert 7 kcal.


Micronutriënten

Onder de micronutriënten vallen alle vitamines/mineralen en spoorelementen.

Vitamines zijn organische stoffen die alleen in de levende natuur voorkomen. Er bestaan in totaal 13 officieel erkende vitamines. Vitamines, evenals mineralen, stimuleren een goede weerstand om ziektes voor te blijven. Het lichaam is over het algemeen niet in staat zelf vitamines aan te maken. Vitamines krijg je binnen via het dagelijkse voedsel.

Mineralen zijn stoffen die gewonnen worden uit de aarde en de zee. Ook sporenelementen kunnen tot deze groep worden gerekend. De meeste mineralen zijn in onze voedingsmiddelen terug te vinden, andere worden speciaal aan etenswaren toegevoegd om een tekort te voorkomen, zoals jodium in zout.


Vezels

Vezels leveren geen energie, maar zijn onmisbaar voor een goede darmwerking. Ze zijn ook zeer belangrijk bij het voorkomen van overgewicht, mede omdat ze een verzadigd gevoel geven.

Voorbeelden van vezelrijke producten zijn: groenten en fruit, ontbijtgranen (muesli, havermout), zilvervliesrijst, volkorenbrood, volkorenpasta.


Samenvatting

  • Voedingsproducten bestaan uit voedingsstoffen en deze leveren energie
  • Voedingsstoffen zijn onder te verdelen in macro- en micronutriënten
  • De macronutriënten bestaan uit koolhydraten, eiwtten, vetten en alcohol
  • De micronutriënten bestaan uit vitamines, mineralen en spoorelementen
  • 1 gram koolhydraten levert 4 kcal, 1 gram eiwit levert 4 kcal, 1 gram vet levert 9 kcal, 1 gram alcohol levert 7 kcal
  • Vezels leveren geen energie, maar zijn onmisbaar voor een goede darmwerking

Klik hier voor  Voeding: De basisprincipes deel 2